Sinds kort geef ik klanten die bij mij in traject komen een leeg boek mee. En ik nodig ze uit om naar aanleiding van onze gesprekken te schrijven, tekenen, plakken of wat je ook maar bedenkt. Ook lege bladzijden kunnen betekenisvol zijn zeg ik vaak.
Dit boek in wording gaat een weerslag zijn van de weg die je gaat om te herstellen van verlies. Het gaat dan niet alleen over feitelijkheden zoals de dag dat je hoorde dat……. Het gaat over wie jij bent en hoe jij om gaat met de discontinuïteit als gevolg van de verlieservaring in je leven. Het gaat over wat verloren is gegaan, wat je voelde en dacht. De impact die het verlies heeft op je dagelijks leven. Maar ook hoe jij je veerkracht hebt ontdekt of ingezet. Wat jouw bronnen van hoop zijn en hoe je daar contact meemaakt. Wat jou troost. En hoe je ondanks alles toch voor jezelf zorgt.
Zelf heb ik tijdens verschillende opleidingen mijn verliezen aangekeken en de impact daarvan zichtbaar gemaakt in beelden en woorden. En steeds weer ervaarde ik dat tekenen en schilderen een belangrijke bron voor mij is.
Na het verlies van mijn zus lukt het mij niet om er iets over te schrijven of uit te beelden. Misschien omdat ik al zo veel schreef in mails aan mijn familie, aan de accountant en de advocaat. Dat was een en al oefening in gefocust blijven, niet verstrikt raken in emoties van mij of de ander. Want regelmatig schrok ik of raakte ik gespannen. Daar compassie voor te hebben, de schrik en spanning toe laten en mij daar niet tegen verzetten was hard werken. En hard werken en creativiteit zijn geen vrienden van elkaar. Dat het harde werken uiteindelijk zijn vruchten afwierp merkte ik doordat ik brieven aan mijn (overleden) vader ging schrijven, een boekje kocht om kleine tekeningen in te maken. Ook kwamen er losse woorden die soms een gedicht met elkaar vormden.
Dat spreekt mij ook zo aan in het boek Casper, waar ben je lieve broer van Uus Knops. Hier vertelt Uus over wat haar en haar familieleden allemaal beroerde nadat haar broer Casper van de radar verdween. Het is zo mooi geschreven en ook zo precies over alles wat er dan door je heen gaat en wat er gebeurt met je relaties dat het zich laat lezen als een groot gedicht. Daarnaast is het ook nog in het Vlaams geschreven. Voor mij is dat een taal die ook het lichaam beroert. Een mooie beschrijving van haar reis door het rouwlandschap. Een aanrader dus.
Rouw is ruw, althans zo begint het. Het schuurt, verwondt, wringt tegen. Tot de wrijving en schuring geleiding voor wat slijtage zorgen en de rouw in zachte berusting kan overgaan, naast de blijvende oneffenheden die bij onoplettendheid plots voor een stekende pijn kunnen zorgen. Elk rouwproces is uniek. Maar tegelijk is rouw een universeel thema, iets waar we allemaal van ver of van dichtbij mee te maken krijgen.
Uit Casper, waar ben je lieve broer